Dideral (propranolol) nedir? Nasıl ve niçin kullanılır? Yan etkileri

30 Aralık 2019 | 27 Ağustos 2023 | Kategori: İlaçlar Print

41 Paylaşım

Dideral (propranolol), genellikle yüksek tansiyon tedavisi için reçete edilen bir ilaçtır. Stres hormonlarının aşırı salınımını engelleyerek vücudu gevşetip rahatlatır. Kalp-damar sağlığını kontrol altında tutar. Kalp krizi riskini önler. Kronik migren ve yoğun anksiyete belirtilerini hafifletir. İlaç etkisini zamanla gösterdiği için uzun süreli kullanmak gerekebilir. Baş dönmesi ve uyuşukluk genellikle kısa süreli görülen yan etkileridir. Ancak nefes darlığı, şiddetli kalp çarpıntısı, baygınlık ve ilaca karşı alerjik reaksiyon gibi ciddi belirtiler de yaşanabilir. İlaç doktorun bilgisi dışında bırakılırsa göğüs ağrısına veya kalp krizine yol açabilir. İlacın reçete edildiği gibi ve doktor kontrolünde kullanılması gerekir.

İçindekiler

Dideral (propranolol) nedir?

Dideral yüksek tansiyon gibi stres kaynaklı rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan reçeteli bir ilaçtır. Beta-bloker adlı ilaç grubunda yer alır. Etkin maddesi propranolol hidroklorür, kalp-damar sağlığını olumsuz etkileyen stres hormonlarının aşırı salınımını denetim altında tutar. Böylece kalbin yorulmasını önleyerek daha yavaş yani normal atmasına yardımcı olur.(1)

Hipertansiyon nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Uzun süreli, duruma göre hayat boyu kullanılması gereken bir ilaçtır. Bilinçsiz kullanımı ciddi yan etkiler geliştirebilir. Yardımcı maddelerinden Ponceau 4R alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Mannitol’un ise hafif derecede laksatif (müshil) etkisi olabilir. Sigara, kahve ve alkol tüketimi yan etkilerinin şiddetini artırabilir. (2)

İlaç Bilgi Kartı
Etken Maddesi	Propranolol hidroklorür
Grubu	Beta-bloker ilaçlar
Kullanım Alanı	Yüksek tansiyon, kalp atışı düzensizliği gibi stres kaynaklı rahatsızlıklar
Muadili (Eşdeğeri)	Hemangiol
Formları	Tablet, Fim kaplı tablet
Reçete Türü	Normal / Prospektüsünü gör>>>

Dideral niçin kullanılır?

Yüksek tansiyon
Düzensiz kalp atışı
Anjina (göğüs ağrısını dindirir)
Migren
Kalp kası hastalığı
Nedeni belirsiz titremeler
Aşırı kaygı durumu
Tiroit hormonlarının aşırı salgılanması
Kalp fonksiyonlarını desteklemek için kalp krizi sonrası
Böbreküstü bezlerde oluşan iyi huylu tümör

Anksiyete nedir? Kaygı neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Dideral nasıl etki eder?

Dideral vücuttaki adrenalin gibi stres hormonlarının olumsuz etkilerini durdurarak kan damarlarını gevşetir, kan akışını iyileştirir ve yükselen tansiyonu düşürmek için kalp atış hızını dengeler.

Dideral ne kadar sürede etki eder?

İlaç endişe, aşırı heyecan gibi belirtileri ortalama 30-60 dakikada giderir. Kalp rahatsızlıkları veya yüksek tansiyon için tam etkisine ulaşması bir hafta kadar sürebilir. Migrende ise birkaç hafta geçmesi gerekebilir. Bu ilaç uzun süreli kullanıldıkça fark yaratmaya başlar. Bu nedenle işe yaramadığı düşünülmemelidir.

Dideral nasıl kullanılır?

İlacı sadece doz ayarı için bölün ve 1 bardak suyla birlikte yutun.
Mide rahatsızlığı yapmadığından aç veya tok karnına içilebilir. Sadece her gün aynı düzende almaya gayret edin.
Unutulan dozun üzerinden fazla zaman geçmediyse vakit kaybetmeden için. Atladığınız dozu dengelemek için iki dozu bir arada kesinlikle almayın.
Etkisini zayıf ya da güçlü bulursanız doktorunuza danışmadan sakın dozu artırmayın veya azaltmayın.
İlacı kendinizi iyi hissetseniz dahi reçete edildiği şekilde kullanmaya devam edin.
Doktorunuzun bilgisi dışında ilacı aniden kesmeyin veya tedaviye ara vermeyin. Ciddi göğüs ağrısı ve kalp krizi riski doğurur.
İlaçtan verimli ve güvenli bir şekilde yararlanmak için doktorun talimatına muhakkak uyun.
İlacın etkisinin ölçüleceği kan testleri randevularını ihmal etmeyin.
Doktorunuzu kullandığınız ilaçlar ve mevcut rahatsızlıklarınız hakkında bilgilendirin.

Migren nedir? Neden olur? Migrenin belirtileri ve tedavisi

Dideral dozları ve kullanılacak doz hesabı

Yetişkinler ve 12 yaşından büyük çocuklar için bazı rahatsızlıklara göre uygulanan doz ayarı genellikle şöyledir:

Yüksek tansiyon: Başlangıç dozu günde 80 mg’dır (günde 2 tablet). Doz yetersiz gelirse 1 hafta arayla aşamalı olarak günde 160-320 mg’a kadar artırılabilir (günde 4-8 tablet). Yanı sıra kan basıncının daha da düşmesi için idrar söktürücüler ve başka tansiyon düşürücü ilaçlar da kullanılabilir.
Göğüs ağrısı, anksiyete, migren ve titreme: Başlangıç dozu günde 40 mg’dır. 1 tablet 2 veya 3 parçaya bölünerek alınır. Hastanın durumuna göre bir hafta arayla günde 80-160 mg’a kadar çıkılabilir. Sadece göğüs ağrısında günlük doz 120-240 mg’a kadar yükseltilebilir.
Düzensiz kalp atışı ve tiroit bezinin aşırı salgılanması: Normal doz 10-40 mg’dır. Bir tablet dört eşit parçaya bölünerek kullanılabilir.
Kalp krizi sonrasında: Tedaviye kriz atlatıldıktan sonraki 5 ila 21. günler arasında başlanır. Başlangıç dozu dört eşit parçada alınan günlük 40 mg’dır. 2-3 gün sonra günlük doz miktarı 80 mg’a (iki tablet) çıkartılır.
Böbreküstü bezindeki tümör: Sadece alfa-bloker ilaçlarla birlikte kullanılabilir. Cerrahi müdahale uygulanacaksa 3 gün süreyle 60 mg alınır. Müdahale edilmeyen vakalarda ise günlük 30 mg kullanılır.

Yaşlılara veya böbrek ya da karaciğer sorunu olan kişilere özel doz ayarı yapılır. 12 yaşından küçük çocuklara ise dozaj çocuğun kilosuna göre ayarlanır.

Dideral ne yoğunlukta ve süreyle kullanılmalıdır?

Dideral ile tedavi genellikle uzun vadelidir. Hastanın rahatsızlığına ve durumuna göre kullanım süresine karar verilir. Bazı tedavi süreleri şöyledir:

Yüksek tansiyon veya kalp rahatsızlıkları: Sürekli, yaşam boyu
Migren: Belirtilerin ne kadar kötü olduğuna bağlı olarak birkaç ay ya da 1 yıl
Anksiyete: Titreme, terleme, taşikardi gibi fiziksel belirtileri hafifletmek için genellikle birkaç ay (duruma göre bu süre 1 yıla kadar uzatılabilir)

İlaç kesileceği zaman doz en az birkaç hafta içinde kademeli olarak doktor tarafından ayarlanarak azaltılır.

Kortizol (stres hormonu) nedir? Ne işe yarar? Yüksekliği ve düşüklüğü

Dideral doz aşımı

Aşırı doz tansiyon düşüklüğü, kalp atım sayısının azalması, kalp yetmezliği ve solunum düşüklüğü gibi ciddi zehirlenme belirtilerine yol açabilir. Tıbbi müdahale için hemen acile gidilmelidir.

Dideral kullananlar nelere dikkat etmelidir?

Tansiyon ve kalp atış hızı (nabız) aralıklı olarak kontrol edilmelidir.
Özellikle diyabet hastalarının kan şekerini sık sık kontrol etmesi gerekir.
Bu ilaç görme bozukluğu, uyuşukluk gibi yan etkilere neden olabilir. Araç veya makine kullanmadan önce ilacın etkisinden emin olunmalıdır.
Genel anesteziyle ameliyat olacaklar bu ilacı kullandığı bilgisini vermelidir.

Dideral hangi ilaçlarla kullanılmamalıdır?

Nabzı ve tansiyonu artıran ilaçlar: Epinefrin (adrenalin), dobutamin veya isoproterenol içeren ilaçlar etkisini sıfırlar.
Teofilin: Bu maddeyi içeren astım veya KOAH ilaçları ilacın kandaki miktarını artırıp doz aşımına yol açabilir.
Diğer beta-blokerler: Esmolol, Sotalol gibi aynı ilaç grubundan ilaçlarla birlikte alımı kalp atış hızını aşırı düşürebilir.

Doktorun bilgisi dahilinde dikkatli kullanılması gereken ilaçlar ise şunlardır:

Ritim bozukluğu (aritmi) ilaçları
ACE inhibitörleri, kalsiyum kanal blokerleri, alfa blokerleri gibi diğer tansiyon ilaçları
Anestezi ilaçları
Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ)
Varfarin gibi kan incelticiler
Mide ülserini tedavi eden simetidin veya antiasitler
İnsülin veya düşük kan şekerine neden olabilecek diyabet ilaçları

Doktorunuz gerekli takipler ve doz ayarları için bitkisel takviyeler dahil kullandığınız her ilaç hakkında bilgilendirilmelidir.

İnsülin nedir, ne için kullanılır? İnsülin direncinin belirtileri ve tedavisi

Dideral alkolle kullanılır mı?

Alkol ilacın tansiyon düşürücü etkisini artırabilir, baş dönmesi veya sersemlik yaratabilir. Bu nedenle mümkün olduğunca kullanımından kaçınmalıdır.

Dideral hangi gıdalarla kullanılmamalıdır?

Doktor rahatsızlığa bağlı özel bir diyet önerisinde bulunmadıkça gıda kısıtlaması gerektirmez. Aç karnına alındığında kandaki miktarı en yüksek değerine 1-4 saat içinde ulaşır.

Dideral formları ve türleri

İlacın Türkiye’de satılan tek formu 40 mg’lık tabletlerdir. Her kutuda 50 tablet bulunur. Propranolol içeren eşdeğer ilaç ise oral çözelti formundaki 3.75 mg/ml’lik Hemangiol’dur.

Kimler Dideral kullanmamalıdır?

Bu ilacı;

Etkin maddesi propranolol hidroklorür’e veya içeriğindeki diğer yardımcı maddelere alerjisi olanlar,
Astım, KOAH veya amfizem hastaları,

Amfizem nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Kötüleşen kalp yetmezliği olanlar,
Geçmişte kardiyojenik şok (akut kan dolaşımı yetersizliği) yaşayanlar,
Hipotansiyon (Düşük tansiyon) hastaları,
Normalden düşük kalp atış hızı (sinüs bradikardisi ve ikinci veya üçüncü derece kalp bloğu) olanlar,
El-ayak parmaklarında karıncalanma veya morarma gibi ciddi kan dolaşımı sorunları yaşayanlar,
Asit-baz denge bozukluğu olanlar,
Prinzmetal angina (dinlenirken göğüste sıkışma veya ağrı yaşama) hastaları,
Tedavi edilmemiş böbreküstü tümörüne bağlı yüksek tansiyonu olanlar,
Uzun süre aç kalanların kullanması sakıncalıdır.

İlacı dikkatli kullanması gereken kişiler ise şunlardır:

Miyastenia Gravis (kas zayıflığı) hastaları
Kan dolaşımı sorunları olanlar
Hipertrioide bağlı terleme, iştah ve kilo kaybı gibi belirtiler yaşayanlar
Sedef hastaları
Diyabeti olanlar
Kalp yetmezliği ilaçlarla kontrol altında tutulanlar
Sigara içenler (ilacın etkisini azaltır)
Ciddi alerji geçmişi ve alerjik bünyesi olanlar
Wolff-Parkinson-White sendromu olanlar (nabız hızını artıran veya kalpteki iletimi bozan bir bozukluk)
Böbrek veya karaciğerle ilgili ciddi sorunları olanlar
Glokom hastaları
Tiroid bezinden aşırı hormon üretilmesine neden olan bir hastalığı olanlar

Göz tansiyonu (Glokom) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Hamilelik-emzirme döneminde Dideral kullanımı

Hamile kalmayı planlayanlar veya hamile olanlar bu ilacı alırken doktorlarını bilgilendirmelidir. Her ne kadar ilacın zarar vermeyeceği düşünülse de yine de böyle bir olasılık olabilir. Doktor hastanın durumuna göre fayda zarar hesabı yapıp tedaviye bu ilaçla devam edilip edilmeyeceğine karar verebilir. (3)

İlacın alımı bırakılıp daha güvenli ilaçlar tercih edilebilir. Emzirme dönemi için de aynı durum geçerlidir.

Dideral zayıflatır mı?

İlacın doğrudan zayıflamaya neden olacak bir etkisi yoktur. Ancak bazı kişilerin sağlık durumuna ve metabolizmasına bağlı olarak iştah kaybına yol açabilir. Bu durumda dolaylı olarak kilo kaybına neden olabilir.

Dideral yan etkileri ve zararları nelerdir?

En sık görülen yan etkileri şunlardır: (4)

Yorgunluk, baş dönmesi, uyuşukluk, sersemlik
Yavaş ve düzensiz kalp atışı
Dolaşım bozukluğuna bağlı soğuk el veya ayak parmakları
Uyku güçlüğü veya kâbuslar
Bulantı, kusma veya ishal

Nadir görülen yan etkilerden bazıları ise;

Kabızlık
Ağız kuruluğu
Saç dökülmesi
Cinsel dürtü değişiklikleri veya ereksiyon sorunları
Göz kuruluğu ya da göz iltihaplanmasıdır.

Bu belirtiler genellikle hafif ve kısa sürelidir. Vücut ilaca alıştıkça yan etkiler geçebilir. Ancak birkaç günden fazla sürerse doktora gidilmelidir. Şiddeti artarsa acil müdahale gerektirebilir.

Ayrıca;

El, ayak, yüz ve dudaklarda şişme, nefes darlığı, yutkunma güçlüğü, ciltte kızarıklık ve döküntü
Ciltte aşırı pullanma veya içi sıvı dolu kabarcıklar
Cilt ve göz çevresinde şişlik ve kızarıklığa neden olan iltihaplanma
Aşırı nabız ve tansiyon düşüklüğü
Baygınlık durumunda ilacın alımı durdurulup derhal acile gidilmelidir.

Bu belirtiler ilaca karşı gelişen ciddi alerjik reaksiyonlardır ve hastanede tedaviyi gerektirir.

Nefes darlığı (dispne) nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi

İlacın tüm yan etkileri hakkında bilgilenmek için prospektüsünü mutlaka okuyun. Ve herhangi birini yaşarsanız doktorunuzu muhakkak bilgilendirin.

Dideral (propranolol) reçetesi

Dideral (propranolol) ile ilgili daha kapsamlı bilgiye ulaşmak için Reçetesine şu linke tıklayarak ulaşabilirsiniz: >>>

Kaynaklar ve Referanslar:

1- Propranolol (Cardiovascular)2- Propranolol3- Inderal

YAZIYI PAYLAŞ

Paylaş

Tweetle