Libido, cinsel dürtü ve arzu gibi birçok anlama gelir. Partnerine karşı cinsel arzu duyma ve ereksiyon olma düzeyi libido ile ilişkilidir. Kişinin cinsiyetinden bağımsız olarak, hormonlar ve ruhsal durumuna göre düzeyi değişir. Libido yüksekliği ve düşüklüğü kişinin ruhsal, hormonal, sağlık durumu, sosyal ve çevresel etkenler gibi birçok faktöre bağlı olarak değişebilir. Ancak aşırı yüksek veya düşük libido bir sağlık sorunu göstergesi olabilir. Teşhis edildikten sonra her iki durumun da tedavisi mümkündür. Stresten kaçınmak, sosyal etkileşim ve afrodizyak besinler libidoyu yükseltmenin en pratik yöntemleridir.
İçindekiler
Libido nedir?
Libido; cinsel arzu ve cinsel iştah anlamına gelir. Libido düzeyi, stres, uyku düzeni, hormonlar ve kullanılan ilaçlara bağlı olarak değir. Düşük libido, azalmış seks arzusunu ifade eder. Yüksek libido ise seks arzusunda artış demektir. Bazı durumlarda hormonal veya nörolojik sorunların göstergesi olabilir. Erkeklerde cinsel istek arttığında, kan akışıyla birlikte ereksiyon gerçekleşir. Kadınlarda ise labialar (vajina dudakları) ıslanır ve genişleyerek cinsel birleşmeye hazır hale gelir. (1)
Erkeklerdeki cinsel dürtü, gün içerisinde artan ve azalan testosteron seviyelerine bağlı olarak dalgalanabilir. Testosteron düzeyinin en yüksek olduğu saatler sabah saatleridir. Bu nedenle erkekler sıklıkla sabahları ereksiyon halinde uyanır. Ancak gün boyunca bu ivme azalır ve gece en düşük seviyeye ulaşır. Erkeklerde testosteron seviyeleri yaşla birlikte azalır. Buna bağlı olarak cinsel dürtü de yaşlandıkça azalma eğilimindedir. (2)
Kadın libidosu nedir?
Östrojenseviyesi, adet döneminde yavaş yavaş artar ve yumurtlama döneminde en yüksek seviyeye ulaşır. Bu nedenle, kadınlarda, cinsel dürtünün tipik olarak yükselişe geçtiği dönem adet dönemidir. Doğum kontrol hapıkullanan kadınlarda ise aynı hormonal dalgalanmanın görülmesi çok olası değildir. Düzenli hap kullanan kadınlardaki düşük libido şikayeti, hapların yan etkisi olarak rapor edilmiştir. (3)
Libido ne işe yarar?
Libido; hem kadınlarda hem de erkeklerde sağlıklı bir cinsel yaşam için gerekli olan arzu ve iştahtır. İçgüdüsel olarak üreme isteğini ve kişinin yaşam enerjisini ifade eder. İlişkilerde birleştirici bir güç ve etkin bir dinamik olarak tanımlanabilir. (4)
Libidoyu etkileyen hormonlar
Kadınlarda ve erkeklerde libidoyu etkileyen hormonlar
Östrojen: Östrojen seviyelerinin düşük olması, kadınlarda cinsel işlevi etkileyebilir. Vajinal kuruluğa yol açarak cinsel ilişki sırasında ağrı duyulmasına neden olabilir. Uyku düzenini bozabilir ve ruh hali değişimler yaratabilir.
Testosteron: Testosteron hormonu, cinsellikte en etkili hormondur. Testosteron seviyelerinin düşük olması, hem kadınlarda hem de erkeklerde libidoyu ve cinsel performansı etkileyebilir. Erkeklerde ereksiyon sorununa neden olurken kadınlarda ise uyarılmayı ve orgazmı kısıtlayabilir. (5)
Progesteron: Progesteron hormonu, hamilelik hormonu olarak da adlandırılır. Vücudu, hamilelik için hazırlar ve aylık adet periyotlarını düzenler. Cinsel dürtüyü etkilemekte de önemli bir rol oynar. Progesteron düzeyleri zirveye ulaştığında, kadınlar cinselliğe karşı daha az ilgili olurlar.
Dehidroepiandrosteron (DHEA): Dhea, vücudun adrenal bezleri tarafından üretilir. Hem kadın hormonlarına hem de erkek hormonlarına dönüşebilir. Cinsel sağlık tedavisinde takviye olarak kullanılır.
Kortizol: Kortizol seviyesindeki yükseklik, cinsel davranışları etkileyebilir. Kilo alımı, yorgunluk ve bağışıklık direncinde düşüş gibi istenmeyen etkilere yol açar. Bu durumlar da cinsel isteksizliği tetikleyebilir.
Cinsel isteksizliğe bağlı olarak memnuniyetsizlik duygusu
Özgüven kaybı
Libido eksikliği ne tür sorunlara neden olur?
Libido eksikliği, hem fiziksel hem de duygusal sorunlara neden olur. Erkeklerde ereksiyon olamama veya sürdürememe, kadınlarda da vajinal kuruluk görülebilir. Bunlara bağlı ise olarak endişe, stres, depresyon, benlik saygısının zedelenmesi gibi sorunlar gelişebilir. (7)
Libido yüksekliği neden olur?
Libido aktivitesi, kişiden kişiye değişir. Bu nedenle, yüksek libidonun tanımını yapmak zordur. Ancak cinsel zorlama veya zorbalık gibi sonuçlar doğurduğunda, yüksek libido bir sorun olarak kabul edilir. Bu duruma, hiperseksüalite (nemfomani) veya kontrol dışı cinsel davranış (OCSB) adı verilir. Aşırı yüksek libidonun aşağıdakiler gibi sebepleri olabilir:
Nörotransmitter dengesizliği (dopamin, serotonin ve norepinefrin seviyeleri)
Sağlığınız, insan ilişkileriniz, sosyal yaşamınız cinsel davranışlarınızdan etkileniyorsa,
Cinsel davranışınız biçiminizi değiştirmeye çalışıyor fakat başaramıyorsanız,
Cinsel davranışlarınız konusunda ketum ve zorbaysanız,
Cinsel davranışlarınıza bağımlılık hissediyorsunuz,
Cinsel dürtünüz nedeniyle tatmin olmuş hissetmiyorsanız,
Depresyon, kaygı, stres veya yalnızlıktan kaçmak için cinselliğe sığınıyorsanız,
Cinsel davranışlarınız nedeniyle sağlıklı ve istikrarlı ilişkiler kurmakta zorluk çekiyorsanız, kontrol dışı cinsel davranış modeli sergiliyor olabilirsiniz.
Sosyal kaygı bozukluğu, başarısızlık, yalnızlaşma, işlere odaklanamama
Kadınlarda libidoyu ne yükseltir?
Kadınlarda libidoyu etkileyen en önemli hormonlardan birisi östrojen hormonudur. Östrojen seviyeleri düştüğünde, özellikle menopoz sürecinde libidoda düşüş yaşanır. Östrojen replasman tedavisi cinsel arzuyu artırmada yardımcı olabilir. Cinsel aktivite esnasında kayganlaştırıcı kullanmak da zevki artırmak için bir seçenektir. (9)
Oyuncaklar, fanteziler gibi yeniliklerle seks yaşamınızı renklendirmek
Uyuşturucu, sigara, alkol gibi alışkanlıklardan kurtulmak
Uyku kalitesini iyileştirmek
Erkeklerde libidoyu ne yükseltir?
Erkeklerin libidosu doğrudan testosteron ile ilişkilidir. Yaşla birlikte testosteron seviyesi belirgin şekilde azalır. Testosteron replasman tedavisi cinsel arzuyu artırmada yardımcı olabilir, depresyonu gidererek erektil fonksiyonu iyileştirebilir. Doktor kontrolünde D vitamini, çinko ve omega-3 yağ asidi takviyeleri kullanmak testosteronu destekleyebilir.
İncir: İçeriği zengin bir besindir anacak libido üzerindeki etkileri kesin değildir
Çikolata: Afrodizyak olarak önerilen bir besindir. Ancak bir araştırma, çikolatanın kadın libidosu üzerinde önemli bir etkisi olmadığını göstermiştir.
Çilek: Çilek, afrodizyak etkili yiyeceklerin en popülerlerinden biridir
Çiğ istiridye: Hem erkeklerde hem de kadınlarda cinsel arzuyu arttırabilir
Böğürtlen: Özellikle kadınların üreme sağlığın için önerilen şifalı bir bitkidir
Kapsaisin: Biberin aktif bileşenidir; libidoyu yükseltir ve sağlık için çok faydalıdır
Muz: Muzun libidoyu yükselttiğine inanılsa da buna dair yeterli kanıt bulunmuyor
Patates: Bilimsel kanıtı olmasa da patatesin afrodizyak etkisi olduğu belirtiliyor
Safran: Önemli bir afrodizyaktır. Özellikle antidepresan kullanan kadınlar, safran tüketimi sonrasında cinsel uyarılmada artış yaşadığını bildirmiştir.
Kırmızı şarap: Cinsel işlevi iyileştirdiği bilinen popüler bir afrodizyaktır.
Elma: Özellikle kadınların libidosu üzerinde olumlu etkisi olan bir meyvedir
Çemen otu: Faydalı bir bitki olan çemen otunun, libidoyu artırdığı bildirilmiştir
Ginkgo biloba: Yaygın olarak tüketilen şifalı bir bitki ve doğal bir afrodizyaktır
Tribulus: Kökleri ve meyveleri Çin tıbbında kullanılan doğal bir afrodizyaktır
Erkeklerin kullanımına uygun olan libidoyu ve cinsel arzuyu arttıran bazı onaylı ilaçlar şunlardır. Doktorunuza danışmadan kesinlikle kullanmayınız.
Performer 8: Genel olarak tüm erkeklerin kullanımına uygundur.
Max Performer: Seks performansını artırır ve orgazmı yoğunlaştırır.
VigRx Plus: Sertleşme sorunu için etkilidir.
Erkek Ekstra: Yaşlı erkekler için geliştirilmiştir.
Prosolution Plus: Erken boşalma sorununu giderir.
Testoprime: Testosteron takviyesidir.
Semenax: Semen hacmini artırır.
Viasil: 50 yaş üstü erkekler içindir.
Testofuel: Yaşlı erkekler için testosteron takviyesidir.
Prime Male: Testosteron seviyesini yükseltir ve kas büyümesi sağlar.
Sadece menopoza girmemiş kadınların kullanabileceği libidoyu ve cinsel arzuyu arttıran, onaylanmış iki ilaç mevcuttur. Doktorunuza danışmadan kesinlikle kullanmayınız:
Vyleesi (Bremelanotid): Cinsel aktiviteden 45 dakika önce uyluklara veya karın bölgesine enjekte edilir. Etkisi yaklaşık 24 saat sürer. Ayda 8 defadan fazla kullanılmamalıdır.
Addyi (Filbanserin): İlaç formunda tasarlanmıştır. Her gece yatmadan önce kullanılır. Düzenli kullanımda yaklaşık 8 hafta sonra etkisini göstermeye başlar.
Uludağ Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi / Dramatik Yazarlık bölümünden mezun oldum. Ent Dergi'de 2 yıl süreyle Genel Yayın Yönetmenliği, Editörlük ve Yazarlık yaptım. İz Gazete'de köşe yazarlığı yaptım. Halen Medikal Akademi'de aktif sağlık metin yazarlığı yapmaktayım.
Size daha iyi hizmet verebilmemiz için sitemizde çerezler kullanılmaktadır. Giriş yaptığınız andan itibaren çerez kullanımını kabul etmiş sayılacaksınız.TamamDetaylı bilgi için tıklayın
YORUMUNUZ VAR MI?