Saçkıran nedir, neden olur? Belirtileri, tedavisi ve doğal çözümler

Saçkıran (alopesi areata), saç, kaş, kirpik ya da vücut tüylerinde dökülmeye neden olan otoimmün bir hastalıktır. Otoimmün hastalıklarda, bağışıklık sistemi yanlışlıkla vücudun bir bölümüne saldırır. Saçkıranda ise bağışıklık sistemi, kılların uzadığı saç ve kıl köklerine saldırır. Bunun sonucunda saç üretimi durur ve saç dökülmeye başlar. Saç dökülmesi saçkıranın ana belirtisidir ancak bunun yanında kaş, kirpik, sakal ya da vücut kıllarında dökülmeye, tırnaklarda kızarma, kırılma ve şekil bozukluklarına neden olabilir. Henüz kesin bir tedavisi olmasa da, saçların daha hızlı uzamasına yardımcı olabilecek ve daha fazla saç dökülmesini önleyebilecek tedaviler ve dökülen saç ve kaşlar için kozmetik çözümler mevcuttur.

Saçkıran (Alopesi areata) nedir?

Saçkıran nedeniyle oluşan saç dökülmesi genellikle tahmin edilemez. Saçlar ya da kıllar kendiliğinden uzayabilir. Sonrasında yeniden dökülebilir ya da dökülmeyebilir. Başlarda saçlar ya da tüyler küçük parçalar halinde döküldüğü için fark edilmez, ancak bu parçalar birleşebilir ve döküntü olan bölgeler büyüyebilir.

Saç dökülmesi neden olur, nasıl önlenir? En etkili tedavi yöntemleri

Saçkıran türleri

Saç ve kıl dökülmesi miktarına ve dökülme şekline göre: (2)

• Alopesi areata (düzensiz): Bu türde cilt veya vücutta madeni para büyüklüğünde bir veya daha fazla bölgesel döküntüler oluşur.
• Alopesi totalis: Saç dökülmesi tüm kafa derisinde meydana gelir.
• Alopesi universalis: Nadir görülen bu türde tüm saçların dökülmesinin yanında yüzdeki (kaşlar ve kirpikler) ve vücuttaki bütün kıllar dökülür.
• Yaygın alopesi areata: Kadın veya erkek tipi saç dökülmesine çok benzer. Kafa derisinde tek bir bölgede değil, tüm kafa derisinde ani ve beklenmedik saç incelmesi yaşanır.
• Ophiasis alopesi: Saçlar kafa derisinin yanları boyunca dökülür ve sırtın alt kısmında bant şeklinde tüy dökülmesi olur.

Erkeklerde saçkıran

Erkeklerde görülen saçkıran kaynaklı saç dökülmesi kadınlara oranla daha belirgindir. Ayrıca genetik riskler erkeklerde daha yaygın görülür. Saçkıran erkeklerde saç ve sakal dökülmesine, ayrıca göğüs ve sırt kıllarında dökülmeye neden olur.

Kadınlarda saçkıran

Çocuklarda saçkıran

Saçkıran çocuklarda, saç dökülmesine ek olarak tırnaklarda çukurlaşma veya lezyonlar gibi sorunlara neden olabilir. Yetişkinlerde de görülebilen bu tırnak sorunları çocuklarda daha yaygındır.

Dermatoloji (cildiye) nedir? Dermatolog ne iş yapar? Önemli cilt hastalıkları

Saçkıran neden olur?

Saçkıran, otoimmün bir durumdur. Otoimmün hastalıklarda, normalde vücudu virüsler ve bakteriler gibi yabancı istilacılardan koruyan bağışıklık sistemi yanlışlıkla vücudun bir bölümüne saldırır. Saçkıranda ise bağışıklık sistemi, kılların uzadığı saç ve kıl köklerine saldırır. Bunun sonucunda foliküller küçülür, saç üretimi durur ve saç dökülmeye başlar. Bu saldırı saç dökülmesine neden olur, ancak çoğunlukla saç köklerini tahrip etmez. Eğer çok fazla saç dökülmediyse, saçlar yeniden uzayabilir. (3) Nedeni tam olarak bilinmese de bazı durumlar saçkıran riskinde artışa neden olabilmektedir. (4)

Saçkıran risk faktörleri

• Genetik faktörler (Saçkıran hastalarının yaklaşık %10 – % 20’sinin aile üyelerinde de saçkıran olduğu tahmin edilmektedir),
• Astım, saman nezlesi, atopik dermatit, tiroid hastalığı, vitiligo hastası veya Down sendromlu olmak,
• Kanseri ilacı nivolumab kullanmak,
• Tip 1 diyabet veya romatoid artrit gibi farklı bir otoimmün hastalığa sahip olmak.

Saçkıran belirtileri

• Kafa derisinde yuvarlak veya oval şekilde saç dökülmesi (sanki tıraş edilmiş gibi)
• Kaş ve kirpiklerin kısmen veya tamamen dökülmesi
• Sakal bölgesinde bir veya daha fazla bölgede kelleşme,
• Tırnaklarda kızarma, çukurlar ya da çıkıntılar, sertleşme ve/veya kolay kırılma (genellikle saç dökülmesi yoğun olan kişilerde görülür)

Saçkıran genellikle ağrıya veya başka semptomlara neden olmaz. Ancak saç ya da kıl dökülmesinden hemen önce, deride karıncalanma, kaşınma veya yanma hissedilebilir.

Saçkıran teşhisi

Normalde doktorunuz birkaç saç örneğini mikroskop altında inceleyerek saçkıranı teşhis edebilir. Ancak tinea capitis gibi cilt mantar enfeksiyonları da dahil olmak üzere saç dökülmesine neden olan diğer koşulları dışlamak için kafa derisinden küçük bir parça alarak biyopsi yapabilir. Ayrıca diğer otoimmün durumlardan şüpheleniliyorsa kan testleri yapılabilir.

Cilt mantarı nedir, neden olur? Türleri, belirtileri ve tedavisi

Saçkıran bulaşıcı mıdır?

Saçkıran bulaşıcı bir hastalık değildir.

Saçkıran tedavisi

Saçkıranın bilinen bir tedavisi yoktur, ancak saç dökülmesini yavaşlatabilecek veya saçların daha hızlı uzamasına yardımcı olabilecek tedavi seçenekleri vardır. İşe yarayan bir yöntem bulana kadar çok çeşitli yöntemler denemek gerekebilir. Hatta bazen yanlış tedavi uygulanırsa saç dökülmesi daha da kötüleşebilir.

Saçkıran ilaç tedavisi

10 yaş ve altı çocuklar

• Topikal kortikosteroidler: Saç derisinin kel bölgelerine sürülen bu reçeteli ilaçlar saçların yeniden uzamasına yardımcı olabilir. Köpük, losyon ve merhem formlarında bulunur. Günde 1-2 iki kez kullanılır ve çoğunlukla çocuklarda etkili bir tedavidir.
• Minoksidil: Etken maddesi minoksidil olan ilaçlar (Alopexy T, Androvium, Bioxinin, Minoxil vb.) kortikosteroid kullanmayı bıraktıktan sonra saçların uzamayı sürdürmesine yardımcı olur. Çok az yan etkisi olduğu için çocuklar için iyi bir seçenek olarak kabul edilir.

Steroid nedir, ne işe yarar? Nasıl kullanılır? Yan etkileri

10 yaşından büyük çocuklar ve yetişkinler

• Kortikosteroid enjeksiyonları: Saçın yeniden uzamasına yardımcı olmak için, saçsız bölgelerin bulunduğu kafa derisine enjekte edilir. Bu enjeksiyonlar bir dermatolog tarafından her 4-8 haftada bir yapılır. Etkili bir tedavi yöntemidir.
• Minoksidil: Çocuklarda da kullanılan bu ilaçlar dökülen saç, sakal ve kaşların yeniden çıkmasına yardımcı olabilir. Günde 2-3 kez uygulamanır.
• Topikal kortikosteroidler: Günde 1-2 kez kel noktalara uygulanan bu ilaçlar yetişkinlerde çocuklara göre daha az etkilidir.
• Anthralin: Saçların yeniden uzamasına yardımcı olabilir ancak cildi tahriş eder. Bu nedenle bu ilacı cildinizde doktorunuzun önerdiği süre boyunca tutmalı ve hemen yıkamalısınız. En iyi sonuç için genellikle minoksidil ile birlikte kullanılır.
• Kortizon tabletleri: Saçkıran tedavisinde yaygın olarak kullanılsalar da kortizonlar yan etkileri fazla olan ilaçlardır. Bu nedenle mutlaka doktor kontrolünde kullanılmalıdırlar.

Kortizon nedir? Neden kullanılır? Kortizonun faydaları ve yan etkileri

• İmmünosüpresan (bağışıklık sistemini baskılayıcı) ilaçlar: Bu ilaçlar (metotreksat ve siklosporin) bağışıklık sisteminin tepkisini bloke ederek çalışırlar, ancak yüksek tansiyon, karaciğer ve böbrek hasarı ve ciddi enfeksiyon gibi yan etki riski çok yüksek olduğu için uzun süre kullanılamazlar.
• Topikal immünoterapi: Ciltte alerjik bir döküntü oluşturmak için difensipron benzeri bir kimyasal uygulanır. Ciltte oluşan kızarıklık sonrası altı ay içinde yeni saçlar uzayabilir, ancak saçların çıkmaya devam etmesi için tedaviyi sürdürmek önemlidir.

Saçkıran nasıl geçer?

• Aromaterapi: 1998’de yapılan bir çalışmada, kekik, biberiye, lavanta ve sedir ağacı yağlarının karışımını içeren bir aromaterapi masaj tedavisinin, bazı saçkıran hastalarında işe yaradığı bulunmuştur.

Kekiğin faydaları nelerdir? Kekik yağı neye iyi gelir? Nasıl kullanılır?

• Elektroakupunktur: Bu akupunktur türünde saç dökülmesi oluşan bölgeye, sürekli elektrik atışları üreten bir cihaza bağlı iğneler yerleştirilir.
• Hipnoz: Tam olarak kanıtlanmış olmasa da bazı vakalarda hipnoz, saçkıran kaynaklı saç dökülmesinde etkili bulunmuştur.
• Düşük seviyeli lazer terapisi: Bu prosedürde, cildi onarmak için düşük seviyeli ışığın farklı dalga boyları ve çıktıları doğrudan hedeflenen alana uygulanır.
• Diyet: Saçkıran otoimmün bir hastalıktır ve doğru beslenme planıyla vücuttaki otoimmün tepki azaltılabilir ve saç dökülmesi azaltılabilir. Otoimmün protokol ya da anti-inflamatuar diyet olarak da bilinen beslenme planının temel besinleri yaban mersini, fındık, tohumlar, brokoli, pancar gibi meyve ve sebzeler ve somon gibi yağsız etlerdir.

Saç ekimi nasıl yapılır? En iyi ekim yöntemleri: FUT, FUE …

Saçkıran bitkisel tedavi

• Sarımsak: Birkaç diş sarımsağı ezin ve suyunu birkaç kaşık hindistancevizi yağı ile karıştırıp birkaç dakika ısıtın. Soğumaya bıraktığınız karışımı saç derinize uygulayın ve masaj yapın. 30 bekledikten sonra soğuk suyla yıkayın.
• Soğan: Bir soğanı ezerek ya da rendeleyerek suyunu çıkarın. Bu suyu kafa derinize sürün. Yaklaşık 15 dakika bekleyin ve ılık su ve şampuanla yıkayın. Banyo sonrası saçınızı saç kurutma makinesiyle kurutmayın.

Sarımsak neye iyi gelir, nasıl tüketilmeli? Faydaları ve zararları

• Yeşil çay: Biraz yeşil çay yapın ve soğumaya bırakın. Pamuklu bir bezi içine batırın ve saç derisine uygulayın. Bir saat kadar bekleyin ve yıkayın.
• Japon gülü: Japon gülünün birkaç yaprağını karahindiba yağıyla karıştırın ve bunu kafa derinize uygulayın. Yaklaşık 15 dakika sonra yıkayın.
• Hindistancevizi sütü: Hindistan cevizi sütünü kafa derinize ve köklere nazikçe masaj yaparak uygulayın. Birkaç dakika sonra hafif bir şampuanla yıkayın.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör