Kemik kanseri neden olur? Belirtileri, evreleri ve tedavi yöntemleri

Kemik kanseri, iskelet sisteminde gelişen nadir bir kanser türüdür. Genetik faktörler, kronik kemik rahatsızlıkları ve geçmişte alınan radyasyon tedavisi tümör gelişimini tetikleyebilir. Başlıca belirtileri etkilenen bölgede kemik ağrısı, şişlik ve yumrudur. Dört evreden oluşur. İlk iki evrede teşhis edilirse iyileşme olasılığı yüksektir. Tedavi seçeneklerine tümörün türüne ve büyüklüğüne göre karar verilir. En sık uygulanan tedavi cerrahidir. Bazı durumlarda kanserli uzvun alınması gerekebilir. Kemoterapi ve radyoterapi de uygulanır. Daha çok çocuklarda ve yaşlılarda görülür. Yetişkinlerde rastlanan kemik kanseri başka bir kanser türünün yayılması sonucu gelişir ve farklı değerlendirilir.

Kemik kanseri nedir?

Tümör nedir? Benign ve malign tümörlerin özellikleri ve belirtileri

Kemik kanseri nedenleri

Kemik kanserinin kesin nedeni bilinmese de başlıca tetikleyici faktörler şunlardır:

• Aileden geçen bazı nadir genetik sendromlar (kalıtsal retinoblastom veya Li-Fraumeni sendromu gibi)
• Özellikle yaşlılarda görülen Paget hastalığı (aşırı kemik büyümesi) gibi rahatsızlıkları
• Radyoterapi, kemoterapi veya kemik iliği nakli gibi geçmişte alınan kanser tedavileri

Kemik kanseri belirtileri

• Kemik ağrısı
• Etkilenen bölgede kırmızı şişlik, hassasiyet ve/veya yumru
• Kemik kırılması (zayıflayan kemikler nedeniyle)
• Yorgunluk
• İştahsızlık ve istemsiz kilo kaybı
• Açıklanamayan ateş, titreme ve gece terlemeleri (nadiren)

Kemik ağrısı neden olur? Nasıl geçer? En etkili tedaviler

Kemik kanseri

Kemik kanseri türleri

Kemik kanseri, kanserin başladığı hücre çeşidine göre farklı türlere ayrılır. Başlıcaları şunlardır:

Osteosarkom

Metastaz nedir, neden olur? Metastatik kanser belirtileri ve tedavisi

Kondrosarkom

Tümörün başlangıç noktası kıkırdaklardır. Çoğunlukla omuz, pelvis ve üst bacakta oluşur ve yavaş büyür. Ancak bazen hızlı büyüyüp vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Kırk yaş üstü yetişkinlerde yaş ilerledikçe görülme olasılığı artar. Bir alt türü olan ekstraskeletal kondrosarkom kıkırdak yerine kol ve bacakların üst kısmındaki dokularda oluşur. (4)

Ewing sarkomu

Pelvis, kaburgalar veya bacaklarda gelişebilir. Nadiren yumuşak dokuda da (kas, yağ, kan damarları gibi) ortaya çıkabilir. Hızla büyüyen bir tümördür ve akciğerler gibi vücudun uzak bölgelerine yayılabilir. En sık 19 yaş altı erkek çocuk ve gençlerde görülür. (5)

Kordoma

Omurga kemiklerinde oluşan ve daha çok yaşlılarda görülen nadir bir türüdür. Genelde omurga ve kafatasının tabanında gelişir. Kadınlarda gelişme riski daha fazladır. Çocuk ve ergenlerde ise kafatasının dibinde ve boyunda (servikal omurgada) ortaya çıkar. (6)

İkincil (metastatik) kemik kanseri

Başka bir kanser türünün kemiklere sıçramasıyla gelişir. Yetişkinlerde daha sık görülür. Genelde meme kanseri ve prostat kanseri sonucu gelişir ve örneğin kemiğe metastaz yapmış meme kanseri olarak adlandırılır. Kanda hiperkalsemiye yol açarak kemik kırıklarına, ağrıya ve anormal kalsiyum seviyelerine neden olabilir. (7)

Kanser nedir? Neden olur? Türleri, belirtileri ve tedavisi

Kemik kanseri teşhisi

Kemik kanserinin teşhisinde uygulanan adımlar genelde şöyledir:

• Fiziksel muayene: Etkilenen bölge muayene edilir. Şişlik veya bir kitlenin varlığı araştırılır. Hastanın genel sağlığı, ailede kanser vakalarının varlığı ve ağrının nasıl geliştiği hakkında sorular sorulur.
• Röntgen: Çoğu kemik kanseri türü röntgen filmlerinde net görüntülenebilir. Hatta mevcut tümörün kanserli olup olmadığı dahi tespit edilebilir. Ancak teşhisi kesinleştirmek için biyopsi yapmak gerekebilir.
• Biyopsi: Tümörün kanserli olup olmadığını ve türünü teşhis etmek için uygulanır. Ayrıca hücrelerin büyüme hızı hakkında bilgi verir. Genelde 2 farklı yöntem kullanılır:
  • İğne biyopsisi: Cilde ince bir iğne sokulur ve tümöre yönlendirilerek küçük doku parçaları alınır.
  • Cerrahi biyopsisi: Genel anestezi altında cilde kesi uygulanarak ya tümörün bir kısmı ya da tamamı çıkartılır. Bu biyopsi cerrahi müdahale sırasında da uygulanabilir.
• Diğer testler: Kemik kanserinin evresini ve metastaz yapıp yapmadığını tespit etmek için kullanılan görüntüleme yöntemleri ise bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR), kemik taraması ve Pozitron emisyon tomografisi (PET)’dir. Kemik kanserinin akciğere sıçrama olasılığını görüntülemek için röntgen de kullanılır.

Tomografi nedir, nasıl çekilir? BT ne işe yarar, zararları nelerdir?

Kemik kanseri evreleri

• Evre 1: Kemik kanseri başlangıç seviyesindedir.
• Evre 2: Kanserli tümör büyümektedir ve çevre dokulara yayılma olasılığı yüksektir.
• Evre 3: Kemik kanseri kemiğin bir veya daha fazla bölgesine ilerlemiş ve çevre dokulara da sıçramaya başlamıştır.
• Evre 4: Kanser kemiği çevreleyen dokulara, akciğer, beyin gibi organlara sıçramıştır.

Kemik kanseri tedavisi

Kemik kanseri ameliyatı

En sık başvurulan tedavi yöntemidir. Kanserli tümörün durumuna göre 2 farklı yol izlenebilir.

• Ekstremite koruyucu cerrahi

• Amputasyon (uzvun kesilmesi)

Kanserli tümör ayak bileği gibi karmaşık bir noktada bulunuyorsa veya kemiğin dışına, ana kan damarlarına ve sinirlere yayıldıysa amputasyon gerekebilir. Ekstremite koruyucu ameliyattan sonra enfeksiyon gelişimi nedeniyle protez veya kemik grefti çıkarıldığında da kanserli uzuv kesilebilir. Ameliyatlı bölge iyileştikten sonra kaybedilen uzvun yerine protez bir uzuv takılabilir. Yeni tedaviler sayesinde amputasyon’a ihtiyaç azalmıştır.

Kemoterapi

Kanserli hücreleri öldürmek için damardan güçlü anti-kanser ilaçlar verilir. Ewing sarkoması ve osteosarkom’da tedavinin önemli bir parçasıdır. Genellikle tümörü küçültüp ameliyatı kolaylaştırmak için uygulanır. Ameliyat sonrası kanserin geri gelmesini önlemek veya tedavinin mümkün olmadığı durumlarda semptomların etkisini azaltmak için de uygulanabilir.

Kemoterapi nedir? Kanser tedavisinde nasıl uygulanır, yan etkileri nelerdir?

Radyasyon tedavisi

Tümörü yok etmek için etkilenen bölgeye yüksek enerjili X ışınları kullanılır. Kemoterapi gibi çoğunlukla ameliyat öncesi uygulanır. Tümörü küçültebildiğinden amputasyon olasılığını azaltabilir. Ewing sarkoması’nda kemoterapi ile birlikte alınabilir. Ameliyat sonrası az miktarda kalan kanserli hücreleri yok etmek için verilebilir. Ameliyat olamayan hastalara da uygulanabilir.

Radyoterapi nedir? Kanser tedavisinde nasıl uygulanır? Yan etkileri

Hedefli terapi

Bu tedavide kanserli hücrelerin büyüyüp yayılmasına neden olan molekülle etkileşime giren monoklonal antikor denosumab (Xgeva) ilacı kullanılır. Bu özel ilaç, iskelet sistemi tamamen gelişmiş ergenlere ve yetişkinlere uygulanabilir. Bir tür kan hücresi olan osteoklastların kemik dokusunu tahrip etmelerini önler.

Özellikle ameliyatla alınamayan dev hücreli kemik tümörünü küçültmeye yardımcı olabilir. Ameliyat sonrası geri dönen bazı tümörleri küçültmek için de kullanılabilir. Sık görülen yan etkileri mide bulantısı, halsizlik ve vücut ağrılarıdır.

Kriyocerrahi

Kriyoterapi nedir? Nasıl uygulanır? Avantaj ve riskleri

Kemik kanseri ölümcül müdür?

Kemik kanseri erken teşhis edilirse iyileşme olasılığı yüksektir. Örneğin yayılmayan kondrosarkomlu bir kişinin teşhis sonrası 5 yıl hayatta kalma olasılığı %91’dir. Ancak kanser akciğere kadar yayılırsa bu oran %33’e düşebilir. Bu durumda hastaya kanserin semptomlarını hafifletmek için palyatif bakım tedavisi uygulanabilir.

Kemik kanseri hastaları nasıl beslenmelidir?

• Ev yapımı yoğurt, kefir ve tereyağı gibi süt ürünleri
• Tavuk, balık ve kırmızı et
• Kelle paça çorbası veya kemik suyundan yapılmış çorbalar
• Mercimek, kuru fasulye gibi baklagiller
• Yeşil yapraklı sebzeler
• Mandalina, limon ve portakal gibi turunçgiller (kemoterapi alanlar greyfurt yememelidir)
• Şalgam suyu

Kanser hastaları nasıl beslenmeli, ne yemeli? Öneriler ve uyarılar!

Kemik kanseri için şifalı bitkiler

Kemik kanseri tedavisinde bilimsel olarak kanıtlanmış etkili bir şifalı bitki yoktur. Ancak bazı bitkiler ve besinler hastalık sürecinde doktora danışılarak kullanılabilir.

• Buğday çimi suyu: Besin değeri yüksek güçlü bir antioksidan olan buğday çimi suyu kemik kanserine iyi gelebilir. Evde kolayca hazırlanabilir. Bunun için buğday tohumları nemlendirilerek güneş almayan bir yerde tutulur. Buğdaylar filizlenince özel buğday çimi sıkacakları kullanılarak suyu çıkartılır. Her gün kahvaltıdan önce 1 su bardağı içilir. Hazır buğday çimi tozu da suya veya yoğurda eklenerek kullanılabilir.
• Devedikeni (silmarin): Kemik kanserinin en yaygın türü olan osteosarkoma karşı etkilidir. Ayrıca radyoterapinin yan etkilerini azaltan güçlü antioksidanlara sahiptir. Takviye olarak kullanılabilir. Tohumlarından çay yapılarak günde 1 fincan içilebilir. (9)
• Çemen otu tohumu: Kemik dokusunu güçlendirme etkisine sahiptir. Kaynatılmış bir bardak suya bir çay kaşığı karıştırılıp 3 dakika kaynatıldıktan sonra içilebilir.(10)
• Ballı tarçın: 1 tatlı kaşığı karakovan balına 1 çay kaşığı taze toz tarçın ilave edilerek sabahları aç karnına yenilir. Ayrıca arı ürünlerinden polen, propolis ve arı sütü de kullanılabilir.

Tarçın neye iyi gelir? Nasıl kullanılır? Ballı tarçın çayının faydaları

Kemik kanserine iyi gelen şifalı bitkilerden diğerleri ise aloe vera, reishi mantarı, yulaf, civanperçemi, kuşburnu ve yeşil çaydır. Hepsi çay olarak tüketilebileceği gibi kurutulmuş olarak yoğurt vb. yiyeceklere katılarak kullanılabilir.

Kemik kanseri hastalarına öneriler

• Hastalığınız hakkında bilinçlenin: Kemik kanseri ve tedavi seçenekleri ile ilgili ayrıntılı bilgilenin. Gerekirse ikinci bir görüş alın. Tedaviye güvendiğiniz bir doktorla başlayın ve talimatlarına uyun.
• Psikolojik destek alın: Çoğu hasta endişe ve korkuya kapılabilir. Destek gruplarıyla iletişim kurarak diğer hastaların deneyimleri hakkında konuşmak hastalığınızla baş etmenize yardımcı olabilir. Ayrıca bir psikoloğa da gidebilirsiniz.
• Yakın ilişkilerinizi güçlü tutun: Kendinizi sosyal bağlarınızdan soyutlamayın. Size iyi gelen ve manevi destek olan insanlarla daha fazla vakit geçirin.
• Moralinizi yükseltin: Enerjinizi yükseltip ruh halinizi değiştiren aktivitelere yönelin. Eğlenceli filmler, diziler izleyin, sizi motive eden kitaplar okuyun ve hobilerinize zaman ayırın.
• Bolca güneşlenin: Kanserli hücrelerin çoğalmasını önemli ölçüde azaltan D vitamininin doğal kaynağı güneştir. Her fırsatta dışarıya çıkıp güneşten mümkün olduğunca yararlanın. Açık havada basit egzersizler ve nefes çalışmaları yapın.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör