Spirulina nedir? Nasıl tüketilir? Faydaları ve yan etkileri nelerdir?

Spirulina, besin takviyesi olarak kullanılan mavi-yeşil bir alg türüdür. Yüksek oranda protein, doğal demir, B vitamini, ve beta karoten dahil birçok vitamin ve mineral içerir. Antioksidanlar, esansiyel amino asitler, klorofil ve phycocyanobilin (fikosiyanin) içeren spirulina, vegan diyetlerinde yaygın olarak yer alır. Bilimsel çalışmalar spirulinanın pek çok hastalığa iyi geldiğini, antikanser, antiviral ve antialerjik etkilere sahip olabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, spirulina takviyesinin sizin için uygun olup olmadığını ve diğer ilaçla risk yaratıp yaratmadığı konusunda mutlaka doktorunuza danışınız.

Spirulina nedir?

Dünyadaki en eski canlılardan biridir ve eski çağlarda Orta Amerika’daki Aztekler tarafından kullanılmıştır. NASA’nın astronotların kullanımı için uzayda yetiştirilebileceği önerisinden sonra yeniden popüler hale gelen bu yosun türü, gezegendeki en zengin besin kaynaklarından birisi olarak kabul edilir. (1)

Omega 3 nedir, ne işe yarar? Faydaları nelerdir, hangi gıdalarda bulunur?

Spirulinanın yetiştirilmesi kolaydır, ancak sadece yüksek pH değerine sahip alkali göllerde ve kontrollü koşullar altında büyük dış mekan havuzlarında gelişir. Yunanistan, Japonya, Hindistan, ABD ve İspanya’nın iklimi bu algin üretilmesi için idealdir.

Spirulina özellikleri

• B1 Vitamini (tiamin): Tavsiye edilen günlük dozun %11’ini,
• B2 Vitamini (riboflavin): Tavsiye edilen günlük dozun %15’ini,
• B3 Vitamini (niasin): Tavsiye edilen günlük dozun %4’ünü,
• Bakır: Tavsiye edilen günlük dozun %21’ini,
• Demir: Tavsiye edilen günlük dozun %11’ini (2 gr),
• 20 kalori ve 1.7 gr sindirilebilir karbonhidrat,
• Omega-6, omega-3 ve omega-9 yağ asitleri dahil olmak üzere az miktarda yağ,

• 4.02 gr protein,
• 8 mg kalsiyum,
• 14 mg magnezyum,
• 8 mg fosfor,
• 95 mg potasyum,
• 73 mg sodyum,
• 0.7 mg C vitamini içerir.

Ayrıca az miktarda B6 (pridoksin), B9 (folik asit), D, A ve E vitaminleri, krom, selenyum, çinko gibi vücudunuzun ihtiyacı olan hemen her besini içermektedir.

B Vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

• Spirulinadaki proteinin kalitesi mükemmel olarak kabul edilir. %50-61 arasında net protein kullanım oranına sahiptir.
• Spirulinanın içerdiği demir, et tüketenler için dahi yüksek oranda emilebilen bir formuna sahiptir.
• Spirulinadaki kalsiyum miktarı, sütteki kalsiyumun 26 katından fazladır.
• Spirulina antienflamatuar özellikleri bulunan Gama Linolenik Asit (GLA) içerir. GLA’nın bir besin kaynağında bulunması zordur ve vücut tarafından üretilmesi gerekir. Spirulina, doğal GLA içeriğine sahip az sayıdaki gıdalardan biridir.
• İçerdiği B12 vitamini vücutta iyi absorbe edilemediğinden spirulina, iyi bir B12 vitamini kaynağı olarak değerlendirilemez.

Spirulina faydaları

Güçlü bir antioksidan ve antienflamatuardır

Başlıca aktif bileşeni phycocyanin (fikosiyanin) ile oksidatif hasara karşı güçlü bir antioksidan kaynağıdır. Fikosiyanin spirulinaya mavi-yeşil rengini de veren maddedir. Bu madde, serbest radikallerle savaşır, antioksidan ve anti-enflamatuar etkiler yaratabilir. (2)

Antioksidan nedir, ne işe yarar? Hangi besinlerde bulunur?

Kan basıncı seviyelerini düşürebilir

Yüksek bir spirulina dozu, kalp krizi, felç ve kronik böbrek hastalığı gibi birçok hastalığın ana risk faktörü olan yüksek kan basıncını düşürebilir. Çalışmalar, normal kan basıncı seviyelerini düşürmede etkili olan günlük dozun 4,5 gr. olduğunu gösteriyor. (3)

Kötü LDL ve trigliserid düzeylerini düşürebilir

Kolesterol nedir? Neden yükselir? Tedavisi ve iyi gelen yiyecekler

Alerjik rinit belirtilerini azaltır

Spirulina, alerjik rinit belirtilerinin popüler bir alternatif tedavi yöntemidir. Günlük alınan 2 gr. spirulinanın alerjik rinitli kişilerde burun akıntısı, hapşırma, burun tıkanıklığı ve kaşıntı gibi semptomlarını önemli ölçüde azalttığı gözlenmiştir. Spirulinanın antialerjik etkisi, vücudun besin eksiğini tamamlayarak bağışıklık sistemini güçlendirmesine bağlanabilir. (5)

Kansere karşı koruyucudur

Çalışmalar, özellikle OSMF (Oral Submukoz Fibrozis) adı verilen ağızdaki bir tür kanser öncesi lezyona karşı spirulinanın bir miktar etkili olduğunu göstermektedir. Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, kanser oluşumunu engelleyebileceğini ve tümör boyutunu küçültebileceğini göstermektedir. (6)

Kan şekerini dengelemeye yardım edebilir

Sadece kan şekerini düşürmekle kalmayıp aynı zamanda kan şekeri seviyelerinin uzun vadeli belirteci olan HbA1c’yi de düşürebileceğini gösteren çalışmalar da yapılmıştır. Tip 1 diyabet hastalarında da spirulinanın antioksidan etkisinden faydalanılabilir. (7)

İnsülin nedir, ne için kullanılır? İnsülin direncinin belirtileri ve tedavisi

Zayıflamaya yardımcı olur

Spirulina, yüksek besleyici ve düşük kalorili bir gıdadır. Metabolizmayı hızlandırarak yakılan kalori miktarını artırır. Zayıflama diyetinize spirulina eklemek, beslenme kaybı yaşamadan ihtiyacınız dışı kalori almanızı önleyebilir. (9)

Kas gücünü ve dayanıklılığı artırabilir

Spirulinanın antioksidan özellikleri, egzersizin neden olduğu oksidatif hasarı ve kas yorgunluğunu en aza indirmeye yardımcı olabilir. Çalışmalar, dayanıklılığı artırarak yorulma sürelerini önemli ölçüde uzattığını gösteriyor. (10)

Bağırsak sağlığına iyi gelir

Kandaki toksik maddeleri temizler

İçeriğindeki klorofil, kandaki toksik maddeleri temizlemeye ve bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur. Spirulinanın vücuda giren arsenik, florür, demir, kurşun, cıva gibi toksik maddelere karşı koyabilecek özellikler taşıdığını bulan araştırmacılar, ağır metal zehirlenmelerde klinik tedavinin yanı sıra çinko ile birlikte spirulina kullanılabileceğini belirtiyor.

Anemi tedavisinde kullanılabilir

Bir araştırma spirulina takviyelerinin kırmızı kan hücrelerinin hemoglobin içeriğini arttırdığını ve bağışıklık fonksiyonunu iyileştirebildiğini gösteriyor.

Anemi (kansızlık) nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Mental sağlığı destekleyebilir

Spirulinanın bir triptofan kaynağı olduğunu düşünen araştırmacılar, duygudurum bozukluklarının tedavisinde spirulinanın potansiyel bir role sahip olduğunu savunur. Triptofan, serotonin üretimini destekleyen bir amino asittir.

Spirulina nasıl kullanılır?

Toz halindeki spirulinayı bir kaşık yardımıyla doğrudan tüketebileceğiniz gibi bazen smoothie türü içeceklere ekleyebilir, hazırladığınız salata, çorba, meyve ve sebze sularına karıştırılabilirsiniz. Spirulinanın tablet formunu suyla yutabilirsiniz.

Özellikle kilo vermek için kullanıyorsanız her öğünden yaklaşık yirmi dakika önce, kilo almak için ise her öğün sonrası tüketebilirsiniz. Spirulina için henüz doz önerecek kadar bilimsel veri bulunmuyor ve size uyacak günlük spirulina dozu yaşınız, cinsiyetiniz ve tıbbi geçmişiniz gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.

Spirulina türleri ve markaları

Spirulina piyasada genellikle toz, kapsül ve tablet halinde satışa sunulur.

Popüler spirulina markaları

Hawaiian Spirulina Pacifica, Solgar, Naturiga, Gano C’Real, Egert en sık tüketilen spirulina markalarıdır.

Ganoc real spirulina nasıl hazırlanır?

Yetişkinlerin ve 14 yaş üzeri çocukların kullanımına uygundur. Vücudun desteklenmesi için; sabahları bir kase yoğurt veya bir bardak süte karıştırılarak tüketilebilir.

İsteğe göre besin değerini arttırmak ve tokluk hissini yükseltmek için içerisine yaş, kuru meyve veya sebzeler eklenebilir.

Spirulina nerede satılır ve fiyatı

Spirulinayı gıda takviyeleri satılan mağazalardan, ilaç depolarından veya güvenilir çevrimiçi mağazalardan temin edilebilirsiniz.

Farklı markalara ait spirulina tablet veya kapsülleri 50 – 200 TL arasında, 100 gramlık spirulina tozu paketleri ise 60- 150 TL fiyat aralığında satılmaktadır.

Spirulina yan etkileri ve zararları

• 2014’te yapılan bir inceleme, çoğu insan tarafından iyi tolere edildiği için spirulinanın herhangi bir önemli yan etkisi bulunmadığını göstermiştir.
• Spirulina kullanımı bazı durumlarda baş ağrısı, alerjik reaksiyonlar, kas ağrısı, terleme ve uykusuzluğa neden olabilir.
• Piyasadaki ürünlerin çoğu laboratuvarda üretiliyor olsa da doğal ortamda yetişen spirulinanın, karaciğer hasarına neden olduğu bilinen mikrosistinlerden veya çevre kirliliğinden etkilenmesi, ağır metaller gibi sudaki toksinleri emmesi olasıdır.

Yeşil çayın faydaları nelerdir? Nasıl demlenir, neye iyi gelir?

Spirulinayı kimler kullanmamalı?

• Deniz ürünleri, deniz yosunu ve diğer deniz bitkilerine alerjisi olanlar
• Tiroid hastaları,
• Otoimmün bir rahatsızlığı olanlar,
• Gut hastaları
• Böbrek taşı olanlar,
• Fenilketonüri (PKU) hastaları,
• Herhangi bir pıhtılaşma önleyici ilaç kullananlar,
• Hamileler veya emzirenler için spirulina uygun olmayabilir.

---

Kaynaklar: 1- Blue-Green Algae, 2- Health Benefits of Spirulina, 3- Characterization of Spirulina Biomass